شناخت اسامی و اوصاف روز قیامت از مهم ترین راه های شناسایی این روز عظیم است. توجه به پیوستگی این اسامی و اوصاف چهره ای روشن از قیامت ارائه می دهد و مضامین نهفته در این اسامی و اوصاف را جهت هدایت و بهره گیری از این معارف در زندگی دنیا، آشکار می کند. تعداد اسامی قیامت که به طور صریح در قرآن از آن ها یاد شده بیست و یک نام است. برخی از این اسامی مانند القارع? ناظر بر حوادث قیامت است. برخی دیگر مانند...

قرآن کریم از رخداد قیامت با نام‏ها و اوصاف گوناگون یاد می‏کند. این تنوّع حکیمانه، همسو با هدف قرآن و در راستای هدایت و تربیت آدمی است. یکی از ابعاد وجودی انسان، عقل یا نیروی ادراکی نظری و عملی او است. این مقاله درپی پاسخ به این پرسش است که نام‏ها و اوصاف قیامت در تربیت عقل انسان چه نقشی ایفا می‏کند. در پایان چنین به دست آمد که این نام‏ها و اوصاف در تربیت عقل نظری موجب می‏شود تا انسان به ...

در قرآن کریم برای روز رستاخیز نام های زیادی به کار رفته که مشهورترین آنها «قیامت» است. گاه در منابع لغت همه ی این نام ها به روز قیامت معنا شده است و مترادف بودن آنها را القا می کند. گاه نیز با توجّه به ارتکازات ذهنی، معنای دقیق این نام ها از سوی مخاطبان دریافت نمی شود. در مقاله ی حاضر با تکیه به فرهنگ و لغت عربی و سیاق آیات شریفه و بررسی موضوعی واژه ها، علاوه بر «یوم القیامه» به معناشناسی دوازده...

در قرآن کریم برای روز رستاخیز نام‌های زیادی به‌کار رفته که مشهورترین آنها «قیامت» است. گاه در منابع لغت همه‌ی این نام‌ها به روز قیامت معنا شده است و مترادف‌بودن آنها را القا می‌کند. گاه نیز با توجّه به ارتکازات ذهنی، معنای دقیق این نام‌ها از سوی مخاطبان دریافت نمی‌شود. در مقاله‌ی حاضر با تکیه به فرهنگ و لغت عربی و سیاق آیات شریفه و بررسی موضوعی واژه‌ها، علاوه بر «یوم القیامه» به معناشناسی دوازده...

پیامبر اسلام (ص) انسان کامل و خاتم انبیاء الهی است که واجد همه مزایای مشترک انبیای پیشین است. قرآن کریم برخی از خصوصیت ها را ویژه ایشان قرار داده که انبیای دیگر فاقد آن بوده اند و تا روز قیامت کسی به این ویژگی ها متّصف نخواهد شد. اوصاف و احکامی که اختصاص به پیامبر (ص) دارد، به دو دسته تقسیم می شوند: یک دسته اوصاف و احکامی که بر اختصاص بودن آنها میان مفسّران اتّفاق نظر است؛ مانند: ازدواج های پیامبر...

مطالعه اوصاف مرگ و قیامت در آیات و روایات با محوریت خطبه غرّاء نشان می دهد که عالم برزخ یکی از مراحل حد فاصل بین مرگ و قیامت است. مهم ترین اهوال برزخ عبارتست از: شدائد قبر، سوال و جواب قبر، وحشت و تنهایی قبر، پاداش و عذاب برزخی، احباط و تکفیر گناهان در برزخ از طرف دیگر رستاخیز در تعابیر قرآنی و روایی به یوم الحشر، یوم الجمع، یوم التغابن، یوم نفخ صور، و ... نام گذاری شده است. صراط یکی از عرصه ه...

برای قیامت در قرآن و روایات نام های متفاوتی بیان شده است. هر کدام از این نام‏ها بیانگر بعدی از ابعاد آن روز بوده، و به تنهایی می‏تواند مسائل بسیاری را در این رابطه بازگو کند. به گفته مرحوم "فیض کاشانی" در زیر هر یک از این نام ها سری نهفته شده، و در هر توصیفی معنای مهمی بیان گشته، باید کوشید تا این معانی را درک کرد، و این اسرار را یافت. کتب و مقالاتی در موضوع نام های قیامت به نگارش درآمده است ک...

چکیده حشر اکبر یکی از مسائل کلامی است که فرق اسلامی بر آن اتفاق دارند و معارف مربوط به آن از حیث سعه مفهومی، گستره، محل و کیفیت وقوع درخور توجّه است. این معارف در مقاله حاضر با رویکردی عقلی نقلی از نگاه فریقین و به ویژه توجّه به تحلیل و رأی دو اندیشمند عقلگرا صدرالدین شیرازی و فخر رازی بررسی شده است. بدین منظور، به موازات صدق تعبیر «حشر اکبر» بر مرحله نخست قیامت کبرا تا تعمیم آن بر کل موقف قیامت ...

تأمّل بر روی ساختار معنایی سوره نبأ با تکیه بر کلام معصوم?، نشان از محور واحدی به نام ولایت امیرالمومنین? است. «نبأ عظیم» همان ولایت علیّ بن أبی طالب? است همان کسی که در روز قیامت از ولایت او پرسش می شود و بر سَر قبول ولایتش اختلاف پیش می آید. آنگاه در ادامه خداوند با اشارات لطیفی از اوصاف بهشت و جهنّم و فوج فوج شدن مردم در روز قیامت یاد آور وصف با عظمت امیرالمومنین7 می شود، آنجا که خود را «قسیم ال...

چکیده پایان نامه : موقف حساب در قیامت، یکی از مسائل معاد است که همه ی فرق و مذاهب اسلامی بر اصل آن اتفاق نظر دارند اگرچه در فروع و جزئیات آن اختلافاتی میان آن ها وجود دارد. پژوهش پیش رو بر آن است که به بررسی تطبیقی ـ تحلیلی محاسبه در قیامت از دیدگاه سه فرقه ی شیعه، معتزله و اشاعره بپردازد. در این رساله، پس از بررسی معنایی واژه ی حساب در فصل اوّل، فصل دوّم به تبیین چگونگی و کیفیت محاسبه ی اخروی...